Argentinie als drankpaleis: wijn, water en maté

lieve mensen,

Een cryptogram: wind waait door een kloppend orgaan (het antwoord vinden jullie onderaan deze tekst). Ons Oud en Nieuw stond er bol van dit jaar, het was er eentje voor in de boeken. We hadden besloten om in te gaan op het aanbod van het hostel om voor een vriendelijk prijsje mee te eten en te drinken en vervolgens met onze hostelgenoten oud over te laten gaan in nieuw. Geen moment spijt van gehad. Terwijl wij onze magen vulden met Argentijnse gerechten, vloeide het sap van Bachus rijkelijk. Vijf voor twaalf kregen we in plastic glazen geserveerde koude bocht, die door moest gaan voor champagne, aangereikt. Om twaalf uur was het tijd voor vreugdekreten, slokken van het bocht, kussen voor bekenden en onbekenden. De geboorte van 2007 was een feit.
In het hostel ging de muziek harder en wij bevonden ons op straat om te genieten van niet zichtbaar, maar wel oorverdovend mooi vuurwerk.

Tegenover ons in de straat bevindt zich een tehuis voor tienermoeders. Deze kinderen die veel te vroeg moeder zijn geworden hadden een stereoinstallatie op straat gezet en dansten of de eerste dag van 2007 hun laatste was. We hebben er even bij staan kijken. Daarna begonnen de ritmen en de muziek van Latijns Amerika, als het leger van de Mongoolse horden, aan de poort van mijn Hollandsche nuchterheid te kloppen. Onstuitbaar drong het binnen en het liet voor één nacht geen steen overeind staan. Dzjengis Khan zou trots geweest zijn.
Wij vonden onszelf terug, dansend op straat tussen kindermoeders, moederoma´s en pamperdragers die tot diep in de ochtend dansten, lachten en dronken. Voor Frederieke begon het nieuwe jaar met een kleine frustratie. Het is inderdaad niet prettig als je er als West-Europese vrouw achter komt, dat een kind van vijf hier beter en sneller met haar heupen kan schudden dan zij. Ze kan er inmiddels weer mee leven.

Later die avond zijn we nog met een gemeleerd gezelschap richting een club gegaan. Nadat één van onze vriendinnen-voor-een-korte-tijd niet meer op haar benen kon staan van de alcohol, zijn we met zijn allen weer richting het hostel vertrokken. Eén voor allen, allen voor één.

Twee dagen na het feest waar noord en zuid samen kwamen begaven we ons naar Rosario. Rosario is op zijn minst gezegd anders. Daar waar Cordoba de universiteitsstad is, Buenos Aires de hoofdstad is en Mendoza een air van heerlijke rust uitstraalt, is er geen vinger te leggen op wat Rosario nu precies wil worden als zij later groot wordt. De derde stad van het land mist een beetje een eigen identiteit. Een stad in de puberteit.

Wat Rosario wel heeft is het monument voor de Argentijnse vlag. En hoe kun je patriotisme in een cultuur gekenmerkt door machismo beter uitdrukken, dan door een falussymbool van 70 meter op te trekken? Omgeven door marmeren beelden van oorlogsverschrikkingen uit vervlogen tijden, heldhaftige teksten en niet minder dan 24 keer het blauw, wit met gouden zon gehezen in de masten. Indrukwekkend wordt vrij snel lachwekkend.

De rivier de Paraná stroomt langs Rosario. Zuid-Amerika`s op één na grootste rivier, jullie wel bekend van de schitterende plaatjes die we jullie een aantal maanden geleden van de watervallen van Iguazu hebben laten zien, is hier de grootste trekpleister. De rivierstranden zijn door de week aangenaam rustig, maar stromen in het weekend vol met duizenden Rosarinos. Zij liggen daar laken aan laken, ze zitten daar stoel aan stoel en staan schouder aan schouder. Ze lijken het nog leuk te vinden ook. Wij konden ons hoofd alleen maar schudden in ongeloof. Legbatterijkippen hebben meer privacy. Het werd overigens wel een uitermate amusante voorstelling die we voorgeschoteld kregen. Mannen zijn vooral heel macho, semi-breed en borsthaardragend, vrouwen vooral heel bloot, gekleurd blond en vuig bruin. Als voorgrond muziek in dit toneelstuk van veel geflirt en speelse blikken klinken de bassdreunen van klasiekers die overduidelijk met weinig gevoel voor historie verkracht zijn door Duitse dj´s. De Rivierstranden van Rosario verschillen dus niet zo heel veel van de gemiddelde badplaats in Nederland.

Ik heb inmiddels mijn matébeker ook ingewijd. Het is een verrekte lang verhaal over het hoe en waarom van deze nationale drank en daarom heb ik dan ook de vrijheid genomen om een stukje van iemand anders te ´knippen & plakken`. Veel leesplezier:

Er zijn erg veel dingen waarover ik jullie zou willen vertellen, maar er is één Argentijns gebruik waar je niet omheenkunt als je over de typische gebruiken in de cultuur wilt praten: de maté (naast de asado). Bereid je dus maar vast voor als je van plan was te gaan. Je zult het moeten gaan proberen, of je nu wilt of niet... Het is een onmisbaar cultuurverschijnsel in de zuidelijke landen van Zuid-Amerika, vooral in Argentinie en Uruguay. Ik neem dan ook als een echte Argentijnse dagelijks mijn maté tot mij.

Maté (spreek uit mattee) drinken doe je bij voorbaat met vrienden of familie, om even pauze te nemen van de dagelijkse bezigheden. Ook onder de studenten is het nemen van mate erg populair, het houdt je gezelschap in de eenzame studie-uren en bovendien houdt het je wakker. Maté wordt genomen in alle bevolkingslagen en is een sociaal ritueel, dat komt van de indianen die vroeger onder andere het Argentijnse grondgebied bevolkten. Zij droegen het later over op de Spanjaarden die Zuid-Amerika veroverden. Het woord maté heeft twee betekenissen: de drank opzich, maar ook de beker waaruit de mate tot zich genomen wordt. De originele maté is gemaakt van een gedroogde, uitgeholde kalebas en wordt gedronken door een bombilla (stalen buisje). Iedere regio heeft voor de mate haar eigen ambachtelijke vormen en versierselen.

Degenen met wie de maté gedronken wordt, zitten in een kring of rond een tafel en de maté volgt altijd hetzelfde rondje. Er is altijd een persoon die de maté prepareert en de fluitketel (of thermoskan) gevuld met heet water, de yerba (kruiden) en eventueel de suiker binnen handbereik heeft. Diegene vult de maté tot en met de helft met yerba, en voegt daarna het warme water toe. Traditioneel gezien moet het water een temperatuur van 80 graden Celcius, want wanneer het water warmer is verbrandt de yerba. Wanneer de eerste persoon van de kring zijn maté beeindigd heeft, gaat de maté terug naar de bereider en wordt opnieuw water toegevoegd, waarna de volgende persoon van de kring aan de beurt komt, etc. Na ongeveer vier matés moet de yerba worden gewisseld, zodat het de typische smaak en uitwerking behoudt. Soms wordt er suiker aan toe gevoegd, dan neem je mate dulce (zoete mate), maar de originele mate wordt amargo (bitter) genomen. In de supermarkten zijn er wel tientallen verschillende soorten yerba te koop, van heel amargo (bitter, sterk) tot heel suave (zacht). Er wordt gezegd dat maté een heilzame drank is, het bevat coffeïne, ijzer, proteïne en veel vitaminen. Er zijn hier veel mensen die met enkele matés ontbijten, het geeft je energie.

Er zijn veel verschillende manieren voor het bereiden van mate; in het warme noorden wordt de maté bijvoorbeeld bereidt met koud water of sap en wordt er gedronken uit een uitgeholde sinaasappel. Hoewel de maté onmisbaar is in de Argentijnse cultuur, gaan de Urugayos (inwoners van Uruguay) nog een stapje verder: wanneer zij de deur van hun huis achter zich dichtslaan, gaan ze nooit alleen, maar altijd in gezelschap van een maté in de ene arm en de thermoskan met heet water in de andere arm.(bron: http://www.yfu.nl/?id=614)

Was dat prettig of wat?

Tot die tijd,

een orkaan van passie en een stortregen van wijsheid toegewenst,

Liefs Niels en Frederieke

Antwoord op de cryptogram: hartstocht